Skip to main content

The charity making life better by water

Llinell amser Camlas Abertawe

Mae gan Gamlas Abertawe hanes cyfoethog sy'n dyddio'n ôl 225 o flynyddoedd.

O'i dyddiau cynnar fel dyfrffordd hanfodol yn cysylltu Cwm Tawe ac Abertawe, â'i bodolaeth heddiw dan reolaeth Glandŵr Cymru, yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru, mewn partneriaeth â Chymdeithas Camlas Abertawe.

Edrychwch ar ein llinell amser sy'n edrych yn ôl ar gerrig milltir mawr y gamlas.

Gallwch hefyd ddysgu mwy gyda'n llinell stori fanwl o Gamlas Abertawe.

Canal at Godre'r Graig 1930 (credit: Edward Tucker)

1793

Cynnal cyfarfod cyhoeddus i godi tanysgrifiadau ar gyfer camlas ar hyd Cwm Tawe

1794

Pasio deddf ar gyfer adeiladu Camlesi Abertawe a Threwyddfa

1796

Agor y gamlas Abertawe i Odre'r-graig

1798

Cwblhau Camlas Abertawe yn y derfynfa yn Hen Neuadd islaw Aber-craf

1828

Ychwanegu camlesi cangen ar gyfer Gwaith Haearn Ynyscedwyn a Glofa Waun Coed

1834

Ymestyn Tramffordd Fforest Brycheiniog i Lanfa'r Gurnos yn Ystradgynlais

1837

Adeiladu Bragdy Pontardawe gyda glanfa i ddanfon cwrw i dafarndai ar hyd y gamlas.

Maintenance barge at Ynysmeudwy Ganol Bridge 1924 (credit: Swansea Canal Society)

1838

Adeiladu Gwaith Haearn Ystalyfera - gyda'r mwyaf yn y byd mewn 20 mlynedd

1844

Agor Crochendy Ynysmeudwy gan ddefnyddio'r gamlas fel ei brif fodd o gludo nwyddau

1852

Cwblhau Doc y Gogledd yn Abertawe yn arwain at gynnydd sylweddol yn nhraffig y gamlas

1860

Gostwng tollau camlesi wrth i reilffyrdd gystadlu am fasnach

1873

Cwmni rheilffordd Great Western yn prynu Camlas Abertawe

Bridge at Cwm Clydach Lock 1949 (credit: Swansea Canal Society)

1895

Y gamlas yn gwneud colled am y tro cyntaf ac yn dechrau adfeilio

1902

Bruner Mond Co. yn adeiladu'r burfa nicel fwyaf yn y byd yng Nghlydach

1904

Diwedd ar draffig masnachol ar y gamlas o Bontardawe i fyny

1918

Adeiladu'r 'Grace Darling', y cwch camlas olaf ar Gamlas Abertawe

1931

Diwedd traffig cychod masnachol a dechrau'r broses o gau.

1948

Perchnogaeth y gamlas yn trosglwyddo o ddwylo'r GWR i'r British Transport Commission.

Whitsun Monday outing 1923 (credit: Swansea Canal Society)

1958

Cofnodi'r cwch camlas olaf i'w dynnu gan geffyl yng Nghlydach.

1962

Trosglwyddo'r 5 milltir o gamlas fordwyol sy'n weddill i ofal British Waterways

1981

Cymdeithas Camlas Abertawe newydd ei sefydlu yn dechrau ar y gwaith adfer

2012

Trosglwyddo Camlas Abertawe i ofal Glandŵr Cymru

Last Edited: 07 August 2024

photo of a location on the canals
newsletter logo

Stay connected

Sign up to our monthly newsletter and be the first to hear about campaigns, upcoming events and fundraising inspiration