Darllenwch y dudalen hon yn Saesneg / Read this page in English
Llinell amser Camlas Abertawe
Mae gan Gamlas Abertawe hanes cyfoethog sy'n dyddio'n ôl 225 o flynyddoedd.
O'i dyddiau cynnar fel dyfrffordd hanfodol yn cysylltu Cwm Tawe ac Abertawe, â'i bodolaeth heddiw dan reolaeth Glandŵr Cymru, yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru, mewn partneriaeth â Chymdeithas Camlas Abertawe.
Edrychwch ar ein llinell amser sy'n edrych yn ôl ar gerrig milltir mawr y gamlas.
Gallwch hefyd ddysgu mwy gyda'n llinell stori fanwl o Gamlas Abertawe.
![Canal at Godre'r Graig 1930 (credit: Edward Tucker)](/media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/h2zhwiix1AT1Wneao2c4XyL3GJ-8iYWGaUshD_6KD00/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 320w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/VR5wQwFY8XpqCbK_onTTmetJ1kxNK98P64xNJlwn4mY/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 360w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/2OqLoiTfwbuUFENBvWv9aAsOcQhsj63sJSahN7AD9zA/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 640w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/2eN8cG13sKJ9ZJQNBXwxL7hcUgr73GFlTmu0GznE72o/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 768w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/Xi2wtAhjktUhyMqftmsKwHUvPuwFOx3PrZXMQOGLXeA/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 1024w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/3lyUIuQwLt9MT3lLB0Vv0NzwPqdTLZPwmipnkqTMPzE/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 1180w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/Y0n8CoR036kvo3ogLG6DQKJgPIAnZGImDit1vD9kKYI/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 1536w, /media/image/N21vhKVi24LBIRHVHwAQgw/kMxRuQvFvbJGnWMoFFAZgh1BQ4PwyQTIKB9JdoKav1A/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2EyLWY4ZTUtNzkxYi05ZjliLWZhNWZiOTMzNzIwNw.jpg 1900w)
1793
Cynnal cyfarfod cyhoeddus i godi tanysgrifiadau ar gyfer camlas ar hyd Cwm Tawe
1794
Pasio deddf ar gyfer adeiladu Camlesi Abertawe a Threwyddfa
1796
Agor y gamlas Abertawe i Odre'r-graig
1798
Cwblhau Camlas Abertawe yn y derfynfa yn Hen Neuadd islaw Aber-craf
1828
Ychwanegu camlesi cangen ar gyfer Gwaith Haearn Ynyscedwyn a Glofa Waun Coed
1834
Ymestyn Tramffordd Fforest Brycheiniog i Lanfa'r Gurnos yn Ystradgynlais
1837
Adeiladu Bragdy Pontardawe gyda glanfa i ddanfon cwrw i dafarndai ar hyd y gamlas.
![Maintenance barge at Ynysmeudwy Ganol Bridge 1924 (credit: Swansea Canal Society)](/media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/S_AGGP6gA9wIWnmUv7UNdXw0WKlUeCVwAT378xJZcJM/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 320w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/RiH5-jKSCWtDQOkLQyPSCbUML8vgFdPYMPNjUrwflpM/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 360w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/L6SwrymbdJkxOwOXeQeab9rPZIvVyPobwzOZEB6L028/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 640w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/nUWCIGcy8a_-nUMR1pfTRrSjY7qS3y4nMKzrQUDSR9M/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 768w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/CtM_XwDVBBemBfr8J1bZCXY_rNT3SYMOj2oAwolBb90/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 1024w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/fJhdZLfy8JvfAJDsL_HeuczuaX5aoS5CLUUVyXOePbU/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 1180w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/2LS766vpYpDkIHtgElVcea3Ngxnb-kY4GLRsaO7896c/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 1536w, /media/image/qFLrSmOGLsbJOMtgkOiX-Q/keIO_gZDylldCO-r9YC2DJIiHb7MgDK3o4aRIkehd8Y/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg3MWEtN2ExOS1iMTBiLTY3NzE2ODliMDYzMg.jpg 1900w)
1838
Adeiladu Gwaith Haearn Ystalyfera - gyda'r mwyaf yn y byd mewn 20 mlynedd
1844
Agor Crochendy Ynysmeudwy gan ddefnyddio'r gamlas fel ei brif fodd o gludo nwyddau
1852
Cwblhau Doc y Gogledd yn Abertawe yn arwain at gynnydd sylweddol yn nhraffig y gamlas
1860
Gostwng tollau camlesi wrth i reilffyrdd gystadlu am fasnach
1873
Cwmni rheilffordd Great Western yn prynu Camlas Abertawe
![Bridge at Cwm Clydach Lock 1949 (credit: Swansea Canal Society)](/media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/C3NKJyF3trysLUWVV-Xhqenmm7fl1hbDkfyq48A5pJ8/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 320w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/8x6U1014gP8uniKrGlZPz-9Pqvx_vfdLeUeorHug5ks/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 360w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/y-DXX79wFOnFwwILfoHeILsB4EwybEqRljFtIrAvTuo/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 640w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/Q5xRTZxZvjr-XY6avTXOZREyYgB7GRJDyrDuBjtsq6Y/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 768w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/SYIEHd9E-tNNppj1wXeSlw_ENVRNuGayLZhtgW5F86E/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 1024w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/b54zUw-GOHuhDb_xRJ1h2hlZiAMp_hJ1tpuaDstxWJI/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 1180w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/BT_maFZS7Fd7MtZwqS2ICDGhmzbjGiadRa_ytBkyu3k/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 1536w, /media/image/lmkJmlRT2bXXLm7DzYFXSw/a60CvXAUoqymJ4JEiYMstz5ghP99I0lFQEVb1lBR1nM/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4NDItN2Y2ZS05OTNiLTI2NDYwMTBmZjRhNw.jpg 1900w)
1895
Y gamlas yn gwneud colled am y tro cyntaf ac yn dechrau adfeilio
1902
Bruner Mond Co. yn adeiladu'r burfa nicel fwyaf yn y byd yng Nghlydach
1904
Diwedd ar draffig masnachol ar y gamlas o Bontardawe i fyny
1918
Adeiladu'r 'Grace Darling', y cwch camlas olaf ar Gamlas Abertawe
1931
Diwedd traffig cychod masnachol a dechrau'r broses o gau.
1948
Perchnogaeth y gamlas yn trosglwyddo o ddwylo'r GWR i'r British Transport Commission.
![Whitsun Monday outing 1923 (credit: Swansea Canal Society)](/media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/erBXTJIyy5KDq1SFSP2Z-3JEvmu1IJGt7brXeADDExg/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 320w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/Wd_wrIAr2PR0fnr50xUVxPz3lEEEJiXnkivyH-8N1zo/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 360w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/3Yw6e9le38HggIVB9RQL8uDTq74b_0rApD08Ideptpk/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 640w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/nx-6QeogfrWmMkR1OYzABk0Ge08NFJiuGACE2jFU8ow/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 768w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/3TaGS8W0RnoVeSC0zkIVL2_CxiRtXlg0PsTHT9sCO_k/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 1024w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/HwL7N-qB_z4P61QJLmBk4MTprCeh7u3_Jl1ykxGAU2o/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 1180w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/tSnG1yKowc0_sktFFGEVRV76PQ0Vga3Xza2E34o-D1I/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 1536w, /media/image/m6kh2GFurTCfOuzB5-PyrQ/4HDdoND25Ku8-KjlwzUBEG8zDmq7mxWefLKxwe3Hc7I/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODlhY2FiLTg4ZTUtN2VmZS04MThlLWUxOGY4YjM2ZWUxMA.jpg 1900w)
1958
Cofnodi'r cwch camlas olaf i'w dynnu gan geffyl yng Nghlydach.
1962
Trosglwyddo'r 5 milltir o gamlas fordwyol sy'n weddill i ofal British Waterways
1981
Cymdeithas Camlas Abertawe newydd ei sefydlu yn dechrau ar y gwaith adfer
2012
Trosglwyddo Camlas Abertawe i ofal Glandŵr Cymru
Last Edited: 20 June 2023
Stay connected
Sign up to our monthly newsletter and be the first to hear about campaigns, upcoming events and fundraising inspiration