225 mlynedd o hanes camlesi yn Abertawe ar gof a chadw yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau
Mae pobl Abertawe a'r cylch yn cael eu gwahodd i ddysgu mwy am hanes 225 mlynedd eu camlas leol mewn arddangosfa arbennig yr haf hwn.
![Members of the Swansea Canal Society, local dignitaries and regional director Mark Evans](/media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/0E-zYAAbqjSyJW2A2nS6jEvOeCV4wZ-HA5hiF4qx6DY/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 320w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/e7x-z1Ho2kVRR1841NjAQOxHplCMcz1lgDVL-AY2Kpc/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 360w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/aN1IV52cXugVOJZtu5tmkbYjszoeHpyj-nZGTZk4eiw/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 640w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/-IM_wSERpbVCDbcmFZScPgcrOF2Ip9GnRP5zA6rSkOI/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 768w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/GXL7UDw668SPqHWebXfgRZFkBa8MRkTm4mPMUbTRMmg/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 1024w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/bKcewsTcnc97sAWk4p8hrm99J7J93M4FJMMUdysqRoo/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 1180w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/ZG_fzVSMArIOptoBklHhpKMQQ8Rd1goPlDv4vVwy__o/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 1536w, /media/image/vyRkm8lQFH8Q9BAkoCVkzQ/HDAkET6U1hWAMho5YIEiVcBVvl7yYxXi7X2kKdpwRNQ/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ4NGQtNzUwNS1iMmRiLTBmNTkyZDdiZGU3Ng.jpg 1900w)
Mae Amgueddfa Genedlaethol y Glannau Abertawe yn cynnal arddangosfa ar gyfer Glandŵr Cymru (yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru), mewn partneriaeth â Chymdeithas Camlas Abertawe, gan edrych yn ôl ar gyfraniad dylanwadol Camlas Abertawe i'r ddinas ers dwy ganrif a mwy.
Gan ddarparu llwybr trafnidiaeth gwerthfawr, ynghyd â dŵr a phŵer ar gyfer byd masnach a diwydiant, cafodd y gamlas 16 milltir ei hadeiladu i wasanaethu glofeydd, gweithfeydd haearn a gweithfeydd copr Cwm Tawe. Heddiw mae'n llwybr cerdded a beicio poblogaidd, ac mae cychod yn gallu mynd ar hyd 5 milltir ohoni. Mae Glandŵr Cymru yn gweithio gyda Chymdeithas Camlas Abertawe sy'n ymdrechu i adfer rhannau eraill o'r gamlas yn llawn.
I ddathlu'r arddangosfa, fe wnaeth Glandŵr Cymru a Chymdeithas Camlas Abertawe estyn croeso i'r Cynghorydd Graham Thomas, Arglwydd Faer Abertawe, y Cynghorydd Chris Williams, Maer Castell-nedd Port Talbot, a Mike Hedges AS, ynghyd â gwesteion eraill i ddigwyddiad arbennig yn yr amgueddfa.
Roedd disgyblion o Ysgol Gynradd Gatholig Joseff Sant ac Ysgol Gynradd Trebannws hefyd yn bresennol ar ôl cyfrannu at fideo a gomisiynwyd yn arbennig i adrodd stori'r gamlas, sydd i'w weld yn yr amgueddfa. Cafwyd perfformiad o ganeuon am y gamlas gan y grŵp roc gwerin 'The Worried Men of Gower' hefyd.
![Mark Evans, regional director for Wales & South West, at the Swansea 225 exhibition](/media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/sf32kI--gHh5bDauts21up-99LUi-VE_yfRkMlVpymk/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 320w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/u8qGOQkIDOvGZcfwTHnJyKge5915TPosn1WHf29-g9k/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 360w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/pronl4ZysPo1zJKSg8ZknpeukosUbh69as_zdRhbyls/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 640w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/Zy_l2YTnAW1Rig4WZWiA8xo9yE97PHpRImvdLqwS97c/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 768w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/mDdmATAl0b85TLvIP4m0YDIV2JilfegEpdDTDy_e_aM/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 1024w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/QKf7DwSfz3mqDe7EZ8Tm2Ol-jZhJUGGAjtrkEFWBkww/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 1180w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/0EQSMjXvlCezn-gDXIykW3VA6uweTDHQh4xLkqUl1dQ/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 1536w, /media/image/Tm4iLtSLM5s2fh7UMwg0Ew/1pav6Tem1oB1zxqw5kMPtyobkrpcZ58XaeWOmaD6Jbk/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxODliNmZjLWQ5ZjQtNzUxNC04ZWIwLWZjZWIxMWFkMjVlYg.jpg 1900w)
Siaradodd Liz McIvor, cyflwynydd cyfres BBC 4 'Canals: The Making of a Nation' a noddwr Cymdeithas Camlas Abertawe yn y digwyddiad. Bu Cyfarwyddwr Glandŵr Cymru, Mark Evans, a'i gydweithiwr David Morgan ac Alan Tremlett o Gymdeithas Camlas Abertawe hefyd yn sgwrsio gyda gwesteion.
Dywedodd David Morgan, rheolwr datblygu Glandŵr Cymru: "Roedd hi'n wych dathlu 225 mlynedd ers sefydlu'r gamlas gyda'n gwesteion a oedd yn cynnwys aelodau o Gymdeithas Camlas Abertawe sydd wedi gweithio'n galed ers blynyddoedd lawer i adfer y gamlas.
“Gobeithio y bydd mwy o bobl yn mwynhau ymweld â'r amgueddfa a dysgu am gyfnod pwysig yn hanes lleol Abertawe a chamlas sy'n dal mor bwysig i'r ardal hyd heddiw."
Meddai Alan Tremlett o Gymdeithas Camlas Abertawe: "Mae'r arddangosfa yn ffordd wych o adrodd stori'r gamlas. Mae'n cael ei gweld gan gannoedd o ymwelwyr â'r amgueddfa bob wythnos, gan eu haddysgu am rôl y gamlas yn hanes Abertawe, sydd lawn mor bwysig heddiw i bobl leol a'r bywyd gwyllt sy'n ei galw'n gartref."
Gallwch ddysgu mwy am 225 mlwyddiant Camlas Abertawe, a'r holl ddigwyddiadau sy'n dathlu'r achlysur arbennig hwn, ar y we.
Roedd y dathliadau arbennig yn bosib diolch i gymorth ariannol hael gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri, Cymru.
Bydd yr arddangosfa rhad ac am ddim yn para tan 17 Medi.
Last Edited: 09 August 2023
Stay connected
Sign up to our monthly newsletter and be the first to hear about campaigns, upcoming events and fundraising inspiration