Camlas Abertawe wedi'i goleuo gyda llusernau i ddathlu ei phen-blwydd yn 225 oed
Daeth dros 300 o bobl o bob rhan o Gwm Tawe allan ddydd Sadwrn i ddathlu 225 mlwyddiant Camlas Abertawe gyda gorymdaith llusernau arbennig 'Goleuo'r Gamlas' ym Mharc Coed Gwilym yng Nghlydach.
![Lantern in the shape of a house and otter at night time](/media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/opsA_QJgcEdvvXi4CKemwXGaJx3FnKXmNAMe4rmtkfU/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 320w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/mnksE2Wf9PD3D6XMUtojL7BHCttXWzlOTIN2KX-Elys/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 360w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/Dcja6iRPGX8xF2NDin5PSoJO46qvnH0Udzal51Pdils/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 640w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/2nrYCjmHftYb87JEagPbAeQWKCoKKmLZkERgTuUUIYI/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 768w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/XQkgcFm5lZkAWnofMNGlcobfiYroRrtQG-sNNjJ3WOI/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 1024w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/bW25fFpH3rCyVEDEQ5VHwTii2I-5pLba6wGigxnitdw/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 1180w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/RvtqPy5EClcRhVsw2IT3wbYbQwbtIoJBV48eg2YRwqk/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 1536w, /media/image/toJ3I-hFjl5dKEKmNFEVfQ/YU4bFLQhZh6ZwiIshFv8sdKVsNAhYmnp8GbelvjbkfM/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxMGFlLWQyNTMtNzQ3NS04MGNlLTU2YmI3MTdjNzIwMw.jpg 1900w)
Roedd Glandŵr Cymru a Chymdeithas Camlas Abertawe wedi bod yn gweithio gyda'r gymuned leol i drefnu’r dathliadau gaeafol ar gyfer blwyddyn y pen-blwydd mawr.
Cafwyd gorymdaith o dros gant o lusernau a wnaed gan y cyhoedd i oleuo'r gamlas, ar ôl i drigolion lleol dreulio amser yn gweithio gyda Vivian Rhule ac artistiaid lleol eraill o'r ardal mewn cyfres o weithdai am ddim i greu eu dyluniadau. Dyluniodd cwmni celfyddydau cymunedol o Sir Benfro, 'spacetocreate', lusernau ceffylau, elyrch a dyfrgwn maint llawn hefyd i’w harddangos yn y digwyddiad.
Roedd y cyfan yn wledd i’r synhwyrau ac yn ddim ond un o sawl dathliad gydol y flwyddyn i nodi'r pen-blwydd, gyda’r cyfan yn bosibl diolch i gefnogaeth ariannol gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol yng Nghymru.
![Lantern in the shape of a swan](/media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/dTzAmy53Ky5_CMsJ0z2hVq_8aP0Cp-ECMLT22VOgUeU/w:320/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 320w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/tfLXXu0IqzSIclqswL4RsxD3uU63Dk05W-vKXePBUFM/w:360/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 360w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/X2WXbUEzGGDmnWe6t5ElGE7_MDRrKKjZPBP4NaAOXoc/w:640/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 640w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/AzU_D28RVWdCZEBgv41hTz4cVQvJHgynzK-iJ8auF7w/w:768/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 768w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/p3p4W-kRj264Q8qngkpKxOlZCraDkVA6jghnDe7XDUQ/w:1024/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 1024w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/5Qthm-LmhqIOaM-aLc0vmbbEEgdWowc7D-M_QxN3Km4/w:1180/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 1180w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/I5R_ea1l0FlMVz1e6Gt-0lEGknCcGFCqZ0WBTTASRxM/w:1536/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 1536w, /media/image/jPrXt8USqqS6w-o2zHk0lw/t9UOrZA8eHvTvTiijYBphNIO1AxmVSBO9v0VyqicZSM/w:1900/g:sm/aHR0cHM6Ly9jcnRwcm9kY21zdWtzMDEuYmxvYi5jb3JlLndpbmRvd3MubmV0L2ltYWdlLzAxOGMxNTQxLTMwYzctNzdhOC04MzllLTI5MGRhNDM2M2E2MQ.jpg 1900w)
Mae Camlas Abertawe, a oedd yn ei dydd yn llwybr cludiant gwerthfawr a oedd yn darparu dŵr a phŵer ar gyfer masnach a diwydiant, yn 16 milltir o hyd ac fe'i hadeiladwyd i wasanaethu glofeydd, gweithfeydd haearn a gweithfeydd copr yng Nghwm Tawe. Heddiw mae'n llwybr cerdded a beicio gyda phum milltir ohoni’n addas ar gyfer cychod ar hyn o bryd. Mae Glandŵr Cymru yn gweithio gyda Chymdeithas Camlas Abertawe sy’n ceisio adfer y rhannau sy'n weddill o'r gamlas yn llawn.
Meddai David Morgan, rheolwr datblygu Cymru Glandŵr Cymru: "Roedd hi’n wych gweld cymaint o bobl yn dod allan i'w camlas leol i gymryd rhan yn y digwyddiad. Roedd hi mor braf gweld y gamlas yn goleuo ac yn cael ei dathlu fel hyn i nodi ei phen-blwydd yn 225 oed.
"Mae'n enghraifft dda o'r effaith y mae ein camlesi yn ei chael ar y cymunedau y maen nhw’n llifo drwyddyn nhw a dyna pam ei bod mor bwysig ein bod yn gweithredu nawr i gadw ein camlesi yn fyw ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol."
Meddai Sharon Blackford o Gymdeithas Camlas Abertawe: "Mae'r noson wedi bod yn un o uchafbwyntiau ein dathliadau pen-blwydd. Roedden ni wedi gweithio gyda phobl leol ac artistiaid i sicrhau y gallai'r digwyddiad hwn gael ei gynnal ac mae'n wych cael y gymuned leol i gymryd rhan mewn achlysur arbennig i nodi'r garreg filltir hon yn hanes y gamlas."
Gydol 2023 mae Glandŵr Cymru a Chymdeithas Camlas Abertawe wedi dathlu'r pen-blwydd gyda digwyddiadau amrywiol gan gynnwys arddangosfa ar y gamlas yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau Abertawe, her canŵio ar y gamlas, prosiect ffilm gydag ysgolion cynradd lleol a sgyrsiau treftadaeth mewn lleoliadau ar hyd hen lwybr y gamlas o Abercraf i Abertawe.
Last Edited: 04 April 2024
Stay connected
Sign up to our monthly newsletter and be the first to hear about campaigns, upcoming events and fundraising inspiration